Saturday 6 August 2016

खेळ मांडियेला ... नव्याने


                   आज शनिवार असल्यामुळे ऑफिस ४ वाजता सुटलं. निघत असताना खिडकीतून खाली  किलबिल आवाज येत  होता  . डोकावून पाहिले असता बाजूच्या कॉर्पोरेट ऑफिस  मधले कामगार सुटाबुटात खेळत होते. अचंबित त्या गोष्टीचे नव्हते कि ते खेळत होते , ते जो खेळ खेळत होते त्याचं वाटलं . २ चुनखडीच्या रेषा साधारणपणे १०० मीटर अंतरावर होत्या. एका रेषेच्या आतल्या बाजूस ७/८ कामगार ( जे आज खेळाडू बनले होते .) उभे होते . त्यांच्या हातात वापरात नसलेल्या सायकलचे चाक होते अन दुसर्या हातात एक काठी. 
                   समोरील ते दृश्य पाहून मी क्षणभर स्वतःला विसरलो . पुढच्या क्षणी डोळ्यासमोर होते ते माझ्या प्राथमिक शाळेचे पटांगण . आई खेळायला निघालो गं .... अशी जोरात आरोळी बाहेरूनच द्यायची ,जेणेकरून  स्वंयपाकघरात आवाज पोहोचेल. बाहेर मित्रांचा कंपू उभाच असायचा. थोड्याच वेळात सर्वजण पटांगणात भेटायचे . गावाच्या चोहीकडे भेट द्यावी अशी स्थळे होती. कधी तलावा पलीकडील गणपती  मंदिर , तर कधी हिरवा गालिचा ओढवून नटलेली टेकडी . कधी शासकीय विश्रामगृह परिसरातील उद्यान , तर कधी एखाद्या मित्राच्या शेतातील वनभोजन . शिवबाने जशी मावळ्यांना घेऊन एक-एक स्थळे , गड-किल्ले काबीज केलेत तसेच आम्हालाही वाटे . फरक इतकाच कि त्यांच्याकडे घोडदळ होते , तर आमच्याकडे कधी सायकल किंवा कधी फक्त तिचे चाक अन काठी . 
                   साधारणपणे सुट्टीच्या दिवशी हा दौरा असायचा . इतर दिवशी शाळा सुटल्या- सुटल्या रस्त्याने घरी येत असतानाच आज काय खेळायचे याचा बेत आखला जायचा . क्रिकेटची बॅट  घेण्याइतपत कोणाचा गल्ला नव्हता जमलेला , म्हणून एका फळीने काम भागवले जायचे . ( मुळात म्हणूनच क्रिकेटला मराठीत 'चेंडू - फळी ' बोलतात . अन मराठी फळीला जेव्हा इंग्रजीचा 'शेप ' येतो तेव्हा ती 'बॅट ' होते . ) . कधी दाराच्या मागील सान्यात ठेवलेली विट्टी दांडूचा डाव रंगायचा तर कधी भोवऱ्याची जागतिक स्पर्धा भरायची ( त्याच भोवऱ्याचे मॉडर्न रूप म्हणजे 'बेब्लेड ' ). उन्हाळ्याच्या सुट्टीत तर ठरलेले असायचे , मामाच्या गावी हिरव्या गर्द आंब्याच्या झाडाला बांधलेला झोका अन '४-८-१२' हा खेळ . आजच्या मॉडर्न जगातील ल्युडोचे ते गावरान रुपडे. संख्या बघण्यासाठी ठोकळा किंवा डायस  न वापरता चिंचोके  वापरले जात . 
                   तसेही आजच्या धावपळीच्या  जगात इतका वेळ नाही कोणाकडे खेळ खेळायला . पण जग पुन्हा त्याकडे वळताना दिसतंय . आठवडाभर मॅनेजरच्या तणावात काम करणाऱ्याना तणावमुक्त होण्यासाठी ऑफिसमधेच असले खेळ घ्यायला लागलेत . अन जुन्या खेळांना पुन्हा नव्याने महत्त्व प्राप्त झालय. आजचा पाहिलेला चाक अन काठी , लिंबू- चमचा , रस्सीखेच , पोते -शर्यत अन अजून बरेचसे . याच खेळांना स्मार्टफोनमुळेही वेगळे महत्त्व येतेय. लहान मुलांबरोबरच मोठयांनाहि खेळण्यासाठी हेच मैदानी खेळ मोबाईल अन संगणकावर अवतरलेत. ( क्रिकेट अन फ़ुटबाँल त्याचे उत्तम उदाहरण . ) . उद्या परवा लहान मुले ' ऑनलाईन ' लपंडाव खेळत असतील तर आश्चर्य वाटून  घेऊ नका !!!